Ấn Độ đang vượt qua Trung Quốc để có dân số lớn nhất thế giới. Trong bảng xếp hạng các nền kinh tế lớn nhất, nước này muốn sớm vượt Đức. Một lần nữa, Ấn Độ đang được coi như một đối tác kinh tế mới mạnh mẽ của phương Tây – như một sự thay thế cho Trung Quốc. Trong một cuộc phỏng vấn với một đài truyền hình Đức, Dirk Dohse từ Viện Kinh tế Thế giới Kiel (IfW) giải thích lý do tại sao nước này sẽ thành công vào thời điểm này. Ông là nhà kinh tế đứng đầu trung tâm nghiên cứu đổi mới và cạnh tranh quốc tế ở đó.
Hỏi: Ngày nay, Ấn Độ đang thay thế Trung Quốc trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới. Liệu Ấn Độ cũng có thể sao chép sự phát triển kinh tế của Trung Quốc?
Dirk Dohse: Tôi hoài nghi về việc lặp lại, khoảng cách giữa hai nước hiện nay vẫn còn rất lớn. Nhưng triển vọng dài hạn của Ấn Độ chắc chắn tốt hơn Trung Quốc. Dân số Ấn Độ sẽ tiếp tục tăng trong khi dân số Trung Quốc đang giảm mạnh. Theo dự báo của Liên Hợp Quốc, đến năm 2100, Trung Quốc sẽ chỉ có khoảng 770 triệu dân, bằng một nửa so với hiện nay. Ấn Độ sau đó sẽ lớn gần gấp đôi. Ấn Độ cũng có vẻ tốt hơn Trung Quốc về tốc độ tăng trưởng kinh tế mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo trong vài năm tới. Trung Quốc đã thống trị trong nhiều thập kỷ với tốc độ tăng trưởng hai con số, nhưng hiện ở mức dưới 5%. Đối với Ấn Độ và một số nước châu Phi, dự báo cao hơn.
Tốc độ tăng trưởng mà Ấn Độ hiện đang đạt được là bao nhiêu?
Từ sáu đến bảy phần trăm. IMF dự báo mức tăng trưởng hàng năm ở mức độ này cho đến năm 2027, nhưng Trung Quốc tháp hơn nhiều: dưới 5%.
Có phải sản lượng kinh tế cũng tăng chỉ vì dân số ngày càng tăng?
Điều này làm tăng sản lượng kinh tế tổng thể. Tất nhiên, sẽ thú vị hơn khi xem tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người đang phát triển như thế nào. Không ai muốn dân số ngày càng tăng mà vẫn nghèo. Đây là vấn đề lớn mà Ấn Độ có thể phải đối mặt. Sự gia tăng dân số – nhiều người trẻ tuổi, lực lượng lao động lớn và tiềm năng nhu cầu – sẽ kích hoạt sự tăng trưởng mạnh mẽ về tổng thể.
Sự thúc đẩy mạnh nhất là gì, phải chăng là lĩnh vực CNTT ?
Về cơ bản, đây là những ngành dịch vụ. Lĩnh vực CNTT rất quan trọng, Bangalore là một trung tâm thế giới về lĩnh vực này. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng là một yếu tố rất quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế trong những năm gần đây. Nhà nước Ấn Độ đầu tư tương đương 100 tỷ euro vào cơ sở hạ tầng mỗi năm. Điều này cũng rất cần thiết vì nó là một trong những trở ngại lớn nhất đối với sự phát triển trong những thập kỷ gần đây.
Trong một vài năm tới, Ấn Độ muốn vươn lên từ vị trí thứ năm hiện tại để trở thành nền kinh tế lớn thứ ba sau Hoa Kỳ và Trung Quốc. Ông nghĩ khi nào thị trường mới nổi này có thể vượt qua Đức và Nhật Bản?
Nếu Ấn Độ tiếp tục phát triển như đã từng làm cho đến nay và chúng ta tiếp tục phát triển như đã từng làm cho đến nay – nghĩa là với tốc độ thấp hơn đáng kể – thì có thể vào đầu những năm 2030 hoặc thậm chí là cuối thập kỷ này.
Ông có thấy những vấn đề có thể ngăn chặn điều này?
Vấn đề rất nhiều ở Ấn Độ. Cho đến nay, cơ sở hạ tầng là một vấn đề lớn, ở nhiều đô thị đã xảy ra tình trạng tắc nghẽn giao thông nghiêm trọng, các vấn đề về năng lượng, v.v. Hiện có rất nhiều việc đang được thực hiện, nhưng những nút thắt cổ chai trong cơ sở hạ tầng quan trọng này sẽ vẫn là một trở ngại trong tương lai gần. Tham nhũng cũng là một vấn đề lớn, Trung Quốc tốt hơn nhiều so với Ấn Độ về chỉ số tham nhũng của Tổ chức Minh bạch Quốc tế. Ngoài ra, bộ máy quan liêu ở Ấn Độ được coi là rất chậm chạp và uể oải. Hệ thống đẳng cấp chắc chắn không phải là một trình thúc đẩy, mà ngược lại. Ngoài ra còn có những căng thẳng tôn giáo và chính trị. Theo quan điểm của tôi, điều rất quan trọng là liệu sự tăng trưởng này có đi kèm với sự gia tăng việc làm hay chỉ một bộ phận nhỏ dân số được hưởng lợi và những người khác bị bỏ lại phía sau. Sau đó, cũng có thể có những căng thẳng chính trị lớn.
Đã nhiều lần Ấn Độ được coi một thị trường đầy hy vọng. Tại sao lần này lại có thể thành công?
Điều kiện thuận lợi vào lúc này. Một mặt, các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng, mặt khác, tình hình địa chính trị đang có lợi cho Ấn Độ. Châu Âu và Hoa Kỳ cần các đối tác mới và muốn trở nên độc lập hơn với Trung Quốc. Các quốc gia khác như Nga cũng đang tìm kiếm đối tác mới. Nga xuất khẩu khí đốt giá rẻ sang Ấn Độ Và các công ty như Foxconn, vốn phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc, đang chuyển các bộ phận sản xuất của họ sang Ấn Độ.
Tiềm năng để Ấn Độ thay thế Trung Quốc trở thành một đối tác kinh tế lớn đến mức nào?
Ấn Độ chắc chắn có tiềm năng to lớn và Trung Quốc đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề vào lúc này. Một trong những hậu quả lớn nhất là hậu quả của chính sách một con. Thực tế là người Trung Quốc về trung bình già hơn nhiều so với người Ấn Độ là một bất lợi về lâu dài. Và sau đó là tình hình địa chính trị: các khoản đầu tư vào Trung Quốc ngày càng trở nên rủi ro. Đầu tư của các công ty phương Tây vẫn cao, nhưng đầu tư mới rất hiếm. Xung đột âm ỉ với Mỹ có khả năng gây tổn hại cho Trung Quốc nhiều hơn là Mỹ.
Phương Tây có thể làm cho mình độc lập hơn với Trung Quốc với những đối tác nào?
Ấn Độ là một trong những lựa chọn thay thế tốt nhất cho Trung Quốc. Lựa chọn khác là Châu Phi. Họ có triển vọng tương tự như Ấn Độ nhưng xuất phát từ một nền tảng thấp hơn nhiều. Các nước châu Phi có khả năng phát triển nhanh hơn nhiều trong vòng 50 năm tới. Tuy nhiên, trái ngược với những tuyên bố của chính chúng ta, sự phụ thuộc của phương Tây vào Trung Quốc thậm chí còn tăng lên nhiều hơn và quan hệ thương mại và đầu tư của chúng ta với Trung Quốc hiện đang ở mức kỷ lục.
Ấn Độ có phải là giải pháp thay thế Trung Quốc cho Đức? Thủ tướng Scholz và Thủ tướng Ấn Độ Modi muốn mở rộng đáng kể quan hệ kinh tế và ủng hộ một hiệp định thương mại tự do giữa EU và Ấn Độ.
Ấn Độ chắc chắn là một sự thay thế đối với Đức, vẫn còn rất nhiều chỗ để cải thiện. Kim ngạch ngoại thương của Đức với Trung Quốc là khoảng 300 tỷ euro, với Ấn Độ là khoảng 30 tỷ – mặc dù cả hai quốc gia đều có quy mô tương đương nhau. Vì vậy, vẫn còn rất nhiều điều có thể được mở rộng. Các khoản đầu tư của Đức vào Trung Quốc cũng cao hơn nhiều so với ở Ấn Độ và vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Các công ty riêng lẻ của Đức đã được hưởng lợi từ việc mở rộng cơ sở hạ tầng: Siemens, Airbus và Deutsche Bahn kiếm được nhiều tiền ở Ấn Độ. Nhưng tất cả những điều này vẫn còn tương đối nhỏ so với các mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc.
Chẳng phải sự phụ thuộc nhiều hơn vào Ấn Độ cũng có vấn đề như sự phụ thuộc vào Trung Quốc hay sao?
Về cơ bản, thật tốt khi đa dạng hóa. Thật hợp lý khi rời xa Trung Quốc và hướng tới Ấn Độ. Quan hệ thương mại với Ấn Độ không đặc biệt mạnh mẽ. Ngoài ra còn có những khác biệt chính trị lớn. Ấn Độ được coi là nền dân chủ lớn nhất thế giới, mặc dù hiện đang gây tranh cãi. Modi cai trị rất chuyên quyền, nhưng so với Trung Quốc, Ấn Độ vẫn gần chúng ta hơn nhiều về mặt chính trị.
Trung Khoa – (Tổng hợp)
