Lạ lùng chưa? Sáp nhập xã, huyện, tỉnh – biển tên đổi ngoằn ngoèo, bản đồ in mới, giấy tờ dân phải xếp hàng đổi – xong xuôi hết rồi, giờ Bộ Nội vụ mới lò dò bảo: “Phải lấy ý kiến nhân dân trước khi lập đề án”! Nghe mà muốn cười ngất: lúc Tô Lâm làm Tổng Bí thư, hối hả gom xã, đổi tỉnh, sáp huyện như chơi xếp hình Lego, có thấy hỏi dân câu nào đâu? Dân chỉ được quyền… nghe công bố, chứ phản đối? Mơ đi nhé!
Nói trắng phớ: cái gọi là “lấy ý kiến nhân dân” giờ chỉ là màn diễn hậu kỳ, kịch bản quay xong, diễn viên đã về nhà, giờ mời khán giả vỗ tay cho vui. Kết quả? Luôn luôn trên 90% “đồng thuận cao”, “nhất trí tuyệt đối”, “ủng hộ chủ trương sáng suốt của Đảng và Nhà nước”. Còn ai lỡ tay chọn ô “không đồng ý”? Lên phường làm việc ngay, giải thích “vì sao chống lại ý Đảng, lòng dân”! Dân mình khôn lắm, thấy giấy khảo sát là biết chọn ô nào cho… yên thân, khỏi bị “mời cà phê sáng”.
Cái dân chủ kiểu này đúng là “đặc sản Việt Nam”: làm xong hết rồi mới hỏi “con có thích không?”. Đến khi dân kêu trời vì mất tên làng cũ, đổi giấy tờ rối như tơ vò, đường xa gấp đôi, thì lãnh đạo phẩy tay: “Chủ trương đúng, chỉ khâu thực hiện có sai sót nhỏ”! Sai sót nhỏ? Hàng triệu người bị đổi nơi cư trú, trẻ con phải đi học xa hơn, người già không biết đường về bản cũ, cán bộ thì… vẫn đông như quân Nguyên! Tinh gọn bộ máy? Gọn cái nỗi gì! Phường xã to gấp đôi, dân đi làm giấy tờ mệt nghỉ, cán bộ thì hả hê vì đạt KPI “tinh giản biên chế” – tinh giản ở đâu không thấy, chỉ thấy tinh giảm… lòng dân!
Giờ lại thêm chiêu mới: “phải có trên 50% hộ dân tán thành”! Nghe thì dân chủ lắm, nhưng thử hỏi: ai đi đếm? Ai lập danh sách? Ai kiểm phiếu? Ai dám nói “không”? Nói một tiếng là bị gọi lên “làm việc riêng”, kiểu: “Anh/chị có vấn đề gì với chủ trương không?” Thế là 99,9% “tán thành” – dân chủ tuyệt đối, không ai dám cãi!
Mà nghe đâu, sáp nhập chưa dừng lại! Tin đồn râm ran: sắp tới sẽ “tinh gọn” tiếp, thậm chí chỉ còn hơn chục tỉnh trong tương lai! Cái “đề án lấy ý kiến” này chẳng qua là lớp sơn “ý dân” để tô vẽ cho đợt sáp nhập cấp tỉnh mới, chứ nền móng vẫn là quyết định từ trên xuống, từ Trung ương xuống địa phương, dân chỉ là… khán giả bất đắc dĩ.
Yên tâm đi, tỷ lệ ủng hộ lúc nào cũng 99%, thậm chí 100% nếu cần! Dân chủ của ta là dân chủ… đã nấu chín, chỉ cần dân gật đầu là xong. Còn ai than? Thì bảo: “Chủ trương lớn, hy sinh nhỏ”! Sáp nhập xong mới hỏi dân – đó không phải dân chủ, đó là… nghệ thuật “nấu cơm trước, hỏi khách sau”! Dân mình quen rồi, chỉ biết cười trừ: “Ủng hộ chứ, sao không ủng hộ… mà dám nói không đâu!”
