Tác dụng của những lá phiếu tín nhiệm

Link Video: https://youtu.be/WS-1JRnzYak

Ngày 27/10, RFA Tiếng Việt có bài bình luận “Bỏ phiếu tín nhiệm ở Quốc hội có tác dụng đến đâu?”

Theo đó, Quốc hội Việt Nam vừa tiến hành cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với các quan chức Nhà nước và Chính phủ.

Trong đợt này, có tổng cộng 44 chức danh xuất hiện trong lá phiếu tín nhiệm. Đó là những quan chức đứng đầu Nhà nước, Chính phủ, các bộ và ban ngành. Nhiệm vụ của các đại biểu Quốc hội là đánh giá mức tín nhiệm đối với mỗi người, với ba mức gồm: tín nhiệm cao, tín nhiệm, và tín nhiệm thấp.

RFA cho biết, lần bỏ phiếu tín nhiệm đầu tiên được Quốc hội Việt Nam thực hiện vào năm 2013, trong mười năm qua, mới chỉ có thêm ba cuộc bỏ phiếu được thực hiện. Điều đó cho thấy, đây không phải là hình thái sinh hoạt chính trị được kỳ vọng sẽ diễn ra thường xuyên.

RFA dẫn lời Tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, chuyên gia nghiên cứu về nền chính trị Việt Nam, cho biết:

“Nếu chúng ta nhìn vào vai trò của việc lấy phiếu tín nhiệm, thì cũng phải nhìn vào sự tiến triển trong vai trò của Quốc hội Việt Nam trong hệ thống chính trị. Từ năm 1986 trở về trước thì vai trò của Quốc hội không lớn, nhưng kể từ những năm 90 trở về đây, thì Quốc hội đã trở thành một nhánh quyền lực rất mạnh, cùng với bên Chính phủ và bên Đảng.”

Đỉnh cao của việc Quốc hội thực hiện chức năng của một cơ quan giám sát, theo Tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, là ở sự kiện Đại biểu Dương Trung Quốc công khai kêu gọi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từ chức, hồi năm 2012.

Tuy nhiên, theo RFA, điều đó không có nghĩa là lá phiếu của Quốc hội có quyền lực để bãi nhiệm các chức danh không nhận đủ sự tín nhiệm. Thay vào đó, theo quy định, những người nhận quá nửa số phiếu là phiếu tín nhiệm thấp, thì được động viên xin từ chức, thay vì lập tức bị cách chức.

RFA dẫn bình luận của Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện tư vấn, phản biện chính sách độc lập (IDS – đã tự giải thể), cho biết:

“Cái kiểu lấy phiếu tín nhiệm của Việt Nam nó lạ lắm, chỉ có Việt Nam mới làm như vậy chứ không ở đâu người ta làm thế cả.”

“Chắc chắn là nó còn tốt hơn là không có bỏ phiếu tín nhiệm gì cả, như là ở Trung Quốc và Bắc Triều Tiên thì không có chuyện bỏ phiếu tín nhiệm. Cái việc bỏ phiếu tín nhiệm kỳ lạ như ở Việt Nam nó có tác dụng nhất định nào đấy.

Thứ nhất là để cho người dân và bên ngoài thấy là chúng tôi cũng tiến bộ, cũng làm chuyện này. Và nó cũng tạo ra áp lực đối với những người bị nhiều phiếu tín nhiệm thấp, hoặc nhiều phiếu tín nhiệm vừa, được ít phiếu tín nhiệm cao, thì nó cũng gây áp lực cho họ. Về cái khía cạnh đấy thì tôi nghĩ là nó tăng cường sự cạnh tranh, mà thế thì là tốt.”

Tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang nhận định:

“Đảng Cộng sản cũng muốn kênh Quốc hội, đặc biệt thông qua các hoạt động chất vấn và lấy phiếu tín nhiệm, để tăng tính chính danh của hệ thống, để đảm bảo được ít nhất về mặt diễn ngôn là Quốc hội thực sự đại diện cho quyền lợi của người dân.”

Trong khi, Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng:

“Có rất nhiều người được Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm rất cao, nhưng cuối cùng thì, hoặc mất chức, hoặc bị tù, mà cái đấy thì người dân thấy rất rõ trong năm, sáu năm vừa rồi.”

“Thực sự là các Đại biểu Quốc hội không phải do người dân bầu mà là do Đảng cử ra, rồi dân cũng làm ra vẻ bầu. Rồi tất cả những cán bộ cấp cao mà thường bị lấy phiếu tín nhiệm, cũng là những cán bộ đã được đảng Cộng sản Việt Nam chọn lọc một cách rất kỹ lưỡng. Giống hệt như là hàng chục tướng công an, hàng chục tướng quân đội, và bao nhiêu bộ trưởng, bao nhiêu uỷ viên trung ương Đảng, và có cả một ông uỷ viên Bộ Chính trị nữa đã phải vào tù.”

“Như vậy thấy rằng, sự cách biệt giữa cái chuyện Đảng cử và cái chuyện dân bầu, thực sự nó xa vời đến mức nào.”

RFA cho biết thêm, trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm diễn ra hôm 25/10, không một vị cán bộ nào nhận số phiếu tín nhiệm thấp lên đến 50%, do vậy, không ai phải tự xin từ chức.