Ăn có nhai, nói có nghĩ…

Người xưa đã có lời răn là phải cẩn trọng khi phát ngôn. Nào là " Ăn có nhai, nói có nghĩ"; rồi là " Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy"; rồi " Lời nói đọi máu" ; rồi " Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe"… Tóm lại là phải rất cẩn thận khi nói. Dân đen phải cẩn thận đã đành, nhưng quan chức, bậc " cha mẹ dân", rồi các ông nghị, bà nghị thì càng phải cẩn trọng bội phần – Điều đó, thiết tưởng ai cũng biết.

Nhưng gần đây, càng ngày càng thấy lắm quan chức, và cả ông nghị bà nghị ăn nói lôm côm, phát ngôn tùy tiện, và thậm chí ( xin lỗi nhé) còn… ngu hết phần người khác. Nào là ” Xây nghĩa trang để phát triển bền vững”; nào là ” Luật sư phải có trách nhiệm …tố giác tội phạm nghiêm trọng…” 
Tôi chợt nhớ lại khoảng đâu 7 năm trước, có một bà đại biểu quốc hội tên là Nguyễn Thị L. lên diễn đàn, cao giọng phê phán Tập đoàn Dầu khí khai thác tài nguyên quá lãng phí. Bà ta bảo rằng, theo báo cáo của PVN, thì ta chỉ khai thác được tối đa là 42% dầu trong mỏ, còn lại là … bỏ đi mà là tới 58%… Vậy là quá lãng phí. Và phải xem lại trình độ quản lý, trình độ KHKT của PVN…Một anh kỹ sư khai thác ngồi cạnh tôi, nhảy dựng lên ” Con …L. Sao mà ngu thế”. – Hóa ra là nếu khai thác được 42% dầu trong lòng đất thì đó là mức gần như cao nhất thế giới. Còn bình thường, người ta chỉ khác thác được trên dưới 30%. Sở dĩ PVN khai thác được cao là vì ta tận thu, khai thác kiểu ” bòn mót” và áp dụng một loại công nghệ đặc biệt để dồn dầu, đẩy dầu về giếng… Bà nghị kia dốt, không biết gì nhưng lại tỏ ra thông thái, thế là nói như là ” tìm ra chân lý mới”
Chuyện đại biểu quốc hội trình độ yếu kém, lại hay phát ngôn về lĩnh vực mình không có nghề đang thực sự gây bức xúc cho dư luận. Đừng nghĩ rằng trúng đại biểu quốc hội là nói thế nào cũng được; đừng nghĩ là ta giỏi hơn thiên hạ. 
Tôi từng hỏi một vị Bộ trưởng của một Bộ gắn liên với khoa học kỹ thuật, rằng tại sao họp quốc hội, có đại biểu nói sai mà anh không phản ứng… Ông bảo : ” Nói với cái đứa không hiểu biết cho phí lời”. Rồi ông bảo : Chú có thấy họp quốc hội không? Người biết thì không nói, còn người không biết lại lắm lời”
Ngẫm mà buồn…
Tôi đã đi dự nhiều kỳ họp quốc hội. Và nói thực là tôi rất thích chụp ảnh các ông bà nghị khi ngồi họp. Tôi có một bộ ảnh khá hay về các nghị sĩ : Ngủ gật, chơi cờ, xem phim, đọc báo, đọc truyện…và tán phét. 
Mà họ ngang nhiên lắm kia. Có khi Thủ tướng đang báo cáo thì ở dưới, có ông ngủ lăn ra, có ông chơi cờ vô tư…
Rõ chán! Có lẽ cũng nên cho mọi người xem những tấm ảnh, những đoạn Clip ấy nhỉ?

Nguyễn Như Phong – nguyên TBt Petrotimes 

Kasse animation 7.8.2023